KALENDARIUM

Dorpat 1828-1918

Miasto Dorpat - obecnie Tartu w Estonii

1828 Powstaje w Dorpacie “Polonia” i od razu nawiązuje do tradycji filareckich. Założycielami byli: S. Lipiński, M. Reczyński, A. Molleson, T. Kurnatowski, N. Ziegler, J. Berends, W. Borewicz, J. Kępiński, S. Szczytt, M. Chreptowicz, I. Czyż, H. Kurnatowski, E. Miłosz.

1830-31 “Dzień krwi i chwały” – Członkowie Polonii biorą liczny udział w Powstaniu Listopadowym, co powoduje chwilowe rozwiązanie organizacji w roku 1832.

1834 Reaktywowanie Polonii i początek długich walk o równouprawnienie z korporacjami niemieckimi.

1838-39 Aresztowania, więzienia i zsyłki Konwentowiczów, z K. Hildebrandtem na czele, za udział w spisku, związanym ze Stowarzyszeniem Ludu Polskiego Szymona Konarskiego.

1843 Chwilowe rozwiązanie Konwentu na wniosek fil. Tytusa Chałubińskiego, na skutek burzliwych walk zewnętrznych i wewnętrznych. Wkrótce jednak zrekonstruowana Polonia podejmuje na nowo walkę o swe prawa. Rozpoczęła się także mozolna praca nad wyrobieniem własnych form organizacyjnych. W szeregu pojedynków ginie 5 Polaków i 7 Niemców.

1848 Polonia przyjmuje nazwę Ogół.

Uniwersytet w Dorpacie

1851 Dorpacki związek korporacji “Chargierten Convent” oficjalnie nadał Konwentowi prawa filisterskie. Oznaczało to przede wszystkim swoistą suwerenność i niezależność Konwentu. Członkowie Konwentu nie podlegali odtąd właściwości Burchengerichtu ani nie podlegali postanowieniom “Ch!C!”. Sprawy między Polakami Konwentowiczami były rozstrzygane przez Konwent. Ponadto nadano przyznano Konwentowi niezwykle zaszczytne “prawo menzury filisterskiej” przy załatwianiu spraw honorowych. Oznaczało ono konieczność pojedynkowania się jedynie na pistolety, co dawało Konwentowiczom przewagę nad innymi korporacjami, używającymi z reguły białą broń.

1854 Z Ogółu odłącza się Szczegół – grupa członków wywodzących się głównie z kresów wschodnich.

1861 Połączenie dwóch odłamów Polonii (Ogół i Szczegół) pod wspólną nazwą “Konwent Polski“.

1863-4 Członkowie Konwentu biorą masowy udział w Powstaniu Styczniowym, w partyzanckich walkach na Litwie i Żmudzi. Dalsze lata, to lata konspiracji. Konwent “schodzi do podziemia”. Wielu Konwentowiczów ginie na polu walki, część zostaje zesłana na Sybir, inni emigrują zagranicę. Te ciężkie straty zachwiały Konwentem; z Kraju przybywały jednak wciąż nowe zastępy młodzieży. Pod koniec stulecia Konwent jest znowu liczny; ustalają się wówczas formy organizacyjne Polonii, która przekształca się w organizację spójną i zwartą, o celach wychowawczych; walcząc o swą pozycję udziela pomocy powstającym korporacjom estońskim (Fraternitas Estica).

1898, 16-18 marca – pierwsze w historii obchody rocznicowe Konwentu Polonia w Dorpacie.

1907 Z inicjatywy dra Adama Bonasewicza członkowie Konwentu nakładają jawnie barwy z 1828 r. – amarant, błękit i biel. Poza pracą wewnętrzną nawiązują się nici porozumienia z bratnimi organizacjami.

1909, 5 grudnia zostaje zawarty kartel wieczysty z Arkonią z Rygi. Odbywają się regularne zjazdy filistrów (co 5 lat). Przed samą wojną zostaje zatwierdzony przez władze rosyjskie statut “Koła Filistrów Polonii w Wilnie” obok istniejącego już “Związku Dorpatczyków” w Warszawie. Działania te przerwała wojna.

1911 Bardzo udany Bal K!Polonia w Warszawie

1914 Kolejny, duży bal K!Polonia, tym razem w sali Klubu Szlacheckiego w Wilnie

1918, 3 czerwca – Zbiera się ostatni konwent w Dorpacie.

Warszawa 1918-1919

1918, 25 lipca – Pierwsze zebranie konwentowe w Warszawie.

1918 19 września. Zbiera się zaplanowany od dawna Zjazd Konwentu Polonia w Warszawie. Przewodniczy fil. E. Heinrich. Zapada decyzja o przeniesieniu K! do Warszawy z pozostawieniem “filii” w Dorpacie. Powołano Komisję d/s przejrzenia i uporządkowania praw Konwentu. Zarejestrowano K!Polonia u rektora Uniwersytetu Warszawskiego. W okresie warszawskim K! odbył 3 konwenty (18, 25 i 31 października 1918). Nadano barwy i prawa dwóm fuksom: W. Trószyńskiemu i Popławskiemu. K! zakończył swoją działalność w Warszawie oficjalnie w marcu 1920 r. podczas zebrania filistrów.

Wilno 1919-1939

wilno_sw_anna

1919 19 grudnia Pierwsze, nieoficjalne spotkanie Konwentu w Wilnie w mieszkaniu fil. Zbigniewa Jasińskiego.

1920 20 stycznia. Pierwszy konwent K!Polonia w Wilnie. Polonia przenosi się do wskrzeszonego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Do przeniesienia Konwentu z Dorpatu do Kraju przyczynili się filistrzy: Jerzy hr. Czapski, dr Tadeusz Dembowski, Eugeniusz Falkowski, Zbigniew Jasiński i Jan Michniewicz. Fuksem – łącznikiem pomiędzy Dorpatem i Wilnem był Bohdan Zyndram-Kościałkowski, pierwszym prezesem, przedwcześnie zmarły w 1921 r. Leon Mackiewicz. Zostaje utworzona “żelazna lista komilitonów”. Konwent miał wielu filistrów, ale zabrakło członków czynnego Konwentu. Dokoptowano więc w trybie przyspieszonym kilkunastu studentów, którzy bez okresu fuksowskiego i barwiarskiego od razu otrzymali prawa komilitonów. Ta praktyka jest używana w Konwencie w nadzwyczajnych okolicznościach. Zdarzy się to w historii Konwentu tylko dwukrotnie.

1920 3 marca Pierwszy komersz K! w Wilnie – uroczysta inauguracja działalności po przeniesieniu do Wilna.

1922 15 września powołanie Koła Filistrów w Wilnie

1923 3 maja, w Wilnie zostaje zawarty kartel z Welecją na 5 lat.

1924 3 maja, podczas komerszu wiosennego zostaje uroczyście potwierdzony kartel wieczysty z Arkonią, która przeniosła się do Warszawy.

1928 12-14 października, uroczyste obchody 100-lecia Konwentu w Wilnie, 14 października podczas obchodów zostaje zawarty kartel wieczysty z Welecją oraz 10-letni kartel z Jagiellonią. Zapada uchwała o budowie własnej kwatery w Wilnie.

1928 13 października. Koło Filistrowych i Filistrówien K! funduje i przekazuje w darze Sztandar Konwentu. (Spłonął w mieszkaniu fil. Janusza Szemiotha w Wilnie w lipcu 1944 r.)

1933 11 listopada, Wilno, Kartel 10-letni z estońską Fraternitas Estica, zawarty podczas obchodów 105-lecia Konwentu Polonia.

1933 W wyniku różnic ideowych Konwent Polonia występuje ze Związku Polskich Korporacji Akademickich, którego był współzałożycielem. Do ZPK!A Konwent nigdy nie powrócił.

1938 20 listopada, Wilno. Kartel wieczysty z Jagiellonią, zawarty podczas obchodów 110-lecia Konwentu Polonia.

1939 Uchwałą Konwentu wszyscy fuksi otrzymują barwy, barwiarze prawa komilitońskie, a następnie wszyscy czynni członkowie Konwentu –  otrzymują prawa filisterskie i zobowiązani zostają do czynnego włączenia się do walki z okupantami o niepodległość Polski. 83. Konwentowiczów poległo za Ojczyznę.

Okres od 1939-1998

1940 w Londynie wznawia działalność Koło Filistrów

1958 w Warszawie, z okazji 130-lecia Konwentu, odbywa się pierwsze po wojnie, krajowe, tajne spotkanie filisterskie w mieszkaniu fil. Zygmunta Michelisa, jednego z ostatnich filistrów dorpackich, biskupa-diakona i prezesa Synodu Ewangelicko-Augsburskiego.

tablica-sw_marcin

1968 9 listopada. 140-lecie Konwentu. Na Starym Mieście w Warszawie, w kościele św. Marcina, zostaje odsłonięta tablica pamiątkowa ku czci poległych i pomordowanych członków Konwentu.

1969 15 listopada. Pamiętne obchody 141-lecia Konwentu w Londynie. Dochodzi do uchwalenia i podpisania słynnej uchwały o nieprzerwanym do tej pory i na przyszłość działaniu Konwentu i braterstwie ze skartelowanymi korporacjami oraz obietnicy powrotu do pełnej aktywności po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Uchwałę podpisują oprócz Polonusów również przedstawiciele kartelowych: Arkonii, Welecji, Jagiellonii i Frat!Estica.

tablica-londyn

1971 3 maja. W roku 143-lecia Konwentu, w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie odbyło się odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci zmarłych,  poległych i zamordowanych członków Konwentu Polonia.

1978 Uroczyste obchody 150-lecia Konwentu w Londynie i Warszawie. W Londynie wydano okolicznościową broszurę fil. A. Minkiewicza “Konwent Polonia 1928-1978. W 150. rocznicę założenia w Dorpacie pierwszej polskiej korporacji akademickiej”, a także okolicznościową kartę pocztową i kopertę filatelistyczną z herbem Konwentu.

tablica_small

1987 W kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej w kościele pw. Św. Karola Boromeusza przy ul. Chłodnej w Warszawie została wmurowana Tablica pamiątkowa nawiązująca treścią do tablicy ufundowanej i umieszczonej przez Konwentowiczów w Londynie.

konwent_powazki

1988 23 kwietnia. Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie Tablicy “Ku pamięci Naszych Braci pomordowanych na Wschodzie” ufundowanej przez Konwentowiczów z zagranicy. Na tablicy znajduje się 31 nazwisk. Tablica została umieszczona na kościele pw. Św. Karola Boromeusza na warszawskich Powązkach.

Komersz 160-lecia

1988 7 maja. Uroczyste obchody 160-lecia Konwentu w Warszawie z udziałem Konwentowiczów i ich rodzin oraz przedstawicieli Karteli. O godzinie 11.00 odprawiono Mszę Świętą za zmarłych i żyjących członków Konwentu Polonia i ich rodzin w kaplicy byłego Gimnazjum Cecylii Plater-Zyberkówny przy ul. Pięknej w Warszawie. Konwent solenny i oficjalne obchody odbyły się w Klubie im. W. Pietrzaka przy ul. Pięknej. Ogółem w obchodach wzięły udział 53 osoby.

Gdańsk 1998 ad aeternum

Dzieje Konwentu od 1998 roku można prześledzić w dziale Aktualności.