Gustaw Manteuffel

Gustaw bar. Manteuffel-Szoege (1832-1916)
421: Gustaw bar. Manteuffel-Szoege (1832-1916)

Gustaw Manteuffel [421] – (1832– 1916)  polski historyk, muzykolog, etnograf, kulturoznawca, tłumacz. Syn Jakuba, brat Jana (454), historyk Inflant (oraz Konwentu).

Wywodził się ze starej rycerskiej rodziny z Westfalii, która uległa polonizacji ( jest to rzadkość, gdyż w tej części Europy to raczej Polacy ulegali germanizacji)
Studiował nauki państwowo- prawne na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Dorpacie, gdzie w 1859 roku uzyskał dyplom magistra. Posiadał również świetne wykształcenie muzyczne. Był pianistą i kompozytorem.

Od 1874 roku mieszkał w Rydze gdzie oddał się pracy publicystycznej i badaniom historii dawnych Inflant Polskich. Od lat 80. XIX w. rozpowszechniał wiedzę na temat Inflant wśród badaczy. Współpracował m.in. z Kwartalnikiem Historycznym. Interesował się również genealogią i heraldyką, co zaowocowało spisem najstarszych rodów arystokratycznych Inflant. Dał się poznać także jako znakomity historyk sztuki i znawca architektury. W 1892 roku ukończył swe największe dzieło pt. Zarysy z dziejów krain dawnych inflanckich. Jednak ta jak i inne książki Manteuffela w wyniku kontrowersji ( oskarżenia o m.in. antyprotestantyzm) nie została wydana. Uniwersytetowi w Dorpacie poświęcił księgę pamiątkową Z dziejów Dorpatu i byłego Uniwersytetu Dorpackiego (1911). Jest także twórcą przewodników turystycznych po Rydze.Uwżany jest za jednego z pierwszych autorów pisanego języka łotewskiego ( dialekt łatgalski).

W roku 1912 doznał wylewu w skutek czego zmuszony był zakończyć swą działalność pisarską. Zmarł 24 kwietnia 1916 roku w Bonifacowie w Inflantach Polskich. Pochowany został w rodzinnych Drycanach. Przez wiele lat na jego nagrobku widniał napis w języku łacińskim oraz płyta z tekstem łotewskim ( w którym mowa o „przyjacielu Łotyszy”). Dopiero w 2006 roku umieszczona została płyta z napisem: „ Miejsce wiecznego spoczynku Gustawa Manteuffla 1832 – 1916, wybitnego historyka, prawnika, etnografa”.

ważniejsze dzieła: Inflanty Polskie (1879), Zarysy z dziejów krain dawnych inflanckich, Cywilizacja, literatura i sztuka w dawnej kolonii zachodniej nad Bałtykiem ( Lwów 1896), O starodawnej szlachcie krzyżacko-rycerskiej na kresach inflanckich (Lwów 1910), Nieco z dziejów dawnego Księstwa Inflanckiego i wybitniejszych postaci tego województwa od XVII do XIX stulecia ( 1912).